جعبه لایتنر جیست؟ روش نوین و محبوب مطالعه 2025
جعبه لایتنر چیست؟ (از نگاه ویکی پدیا)
جعبه لایتنر، ابزاری است با 5 خانه که اندازه هر خانه براساس منحنی فراموشی نسبت به خانه قبلی دو برابر میشود. به این ترتیب:
خانه? اول: 1 واحد
خانه? دوم: 2 واحد
خانه? سوم: 4 واحد
خانه? چهارم: 8 واحد
خانه? پنجم: 16 واحد
هر خانه اصلی با کمک تعدادی «واسط» یا «جداکننده»، به بخشهای کوچکتری تقسیم میشود. بنابراین، خانه دوم به 2 قسمت، خانه سوم به 4 قسمت، خانه چهارم به 8 قسمت و خانه پنجم به 16 قسمت تقسیم خواهد شد.
همچنین، فلشکارتها برگههای کوچکی هستند که در یک طرف آنها سؤال و در طرف دیگر پاسخ نوشته میشود و برای تمرین و یادگیری استفاده میگردند.
تا حالا شده یه لغت رو بارها بخونی، ولی هر بار انگار دفعه اولته؟ حس میکنی حافظه ات باهات لج کرده؟ نگران نباش، مشکل از تو نیست، از روش یادگیریه!
برای همه ما پیش اومده که کلی وقت بزاریم و یک مطلب رو مطالعه کنیم، اما چند روز بعد حتی یادمون نیاد که درباره چی بوده؟! این یکی از رایج ترین مشکلات دانش آموزها، کنکوری ها، زبان آموز ها و حتی افرادی که دنبال یادگیری مداوم هستند.
اما حالا جعبه لایتنر، به عنوان یک روش کاملا علمی و اثبات شده می تونه به این افراد کمک کنه تا مطالب واقعا تو ذهنشون بمونه! چجوری؟ با این مطلب از بهار من همراه باشید تا با تکنیک جعبه لایتنر آشنا بشید…
جعبه لایتنر چیست؟ راز یادگیری بدون فراموشی
جعبه لایتنر چیست؟ راز یادگیری بدون فراموشی
جعبه لایتنر (Leitner Box) یک سیستم مرور هوشمنده که توسط یک دانشمند آلمانی به نام سباستین لایتنر طراحی شده، بر چه اساسی؟!
بر این اساس که مغز ما اطلاعاتی که بیشتر باهاش سروکار داره رو بیشتر نگه می داره، جعبه لایتر اومده از این ویژگی مغز استفاده کرده تا با مرور مطالب احتمال حفظ شدن و فراموش نشدنشون را بالا ببره!
البته توی روش و تکنیک جعبه لایتر فقط مطالبی که احتمال فراموش شدنشون بالاست مرور میشن؛ نه همه مطالب.
سیستم لایتنر از نگاه دانشگاه یورک انگلستان
طبق توضیحی که در راهنمای مطالعاتی دانشگاه یورک ارائه شده:
«سیستم لایتنر یک تکنیک تکرار با فاصله (Spaced Repetition) برای یادگیری با استفاده از فلشکارتهاست.
در این روش، کارتها بر اساس میزان تسلط شما روی مطالب، در جعبههای مختلف دستهبندی میشوند.
کارتهایی که به درستی پاسخ داده میشوند، به جعبههایی منتقل میشوند که نیاز به مرور کمتری دارند، در حالی که کارتهای اشتباه دوباره به جعبه اول برمیگردند تا بیشتر مرور شوند.
این روش فرآیند یادگیری را به نوعی بازی تبدیل میکند؛ هدف این است که کارتهای شما تا حد امکان در جعبههای انتهایی قرار بگیرند.»(منبع: University of York – Study & Revision: The Leitner System)
چرا بیشتر یادگیری های ما به فراموشی ختم میشود؟
تا حالا پیش اومده که یه مطلبی رو دقیق خوندید و فکر کردید که کامل یاد گرفتید اما روز بعد هیچی از اون مطلب رو یادتون نبوده؟! می دونید چرا این اتفاق می افته؟
?? در واقع این فراموشی ریشه علمی داره و مشکل شخصی شما نیست؛ اسم این مشکل ” منحنی فراموشی ابینگهاوس”؛ طبق تحقیقاتی که ابینگهاوس، روانشناس آلمانی انجام داده مشخص شده که مغز انسان مطالب جدید رو خیلی زود فراموش میکنه و اگر طی یک مدت زمان کوتاهی (مثلا تا 48 ساعت) دوباره اون مطالب مرور نشه ممکنه 70% اون مطالب رو کامل یادش بره!
اینجاست که یه سؤال مهم پیش میاد: با این حجم فراموشی، چطور میشه یادگیری مؤثر و ماندگار داشته باشیم؟
خیلی ساده اس، باید با روش هایی که از فراموشی طبیعی مغز جلوگیری میکنه مطالب رو به ذهنمون بسپاریم؛ مثل تکنیک مرور فاصله دار و استفاده از ابزار هایی مثل جعبه لایتنر
چرا باید از جعبه لایتنر استفاده کنیم؟ (ویژه شرایط ایران)
در شرایط مختلف مثل کنکور یا آزمون های زبان و غیره که رقابت های شدیده، استفاده کردن از تکنیک هایی مثل جعبه لایتر میتونه یک مزیت رقابتی به حساب بیاد. علی الخصوص وقتی زمان و منابع محدودی در اختیارمونه، مرور هوشمند بهترین و عاقلانه ترین انتخابه!
طبق تحقیقات دانشگاه MIT، مرور فاصلهدار (که اساس جعبه لایتنره) تا 3 برابر بیشتر از مرور عادی در بلندمدت مؤثره.
?? پس اگه میخوای مطالب رو واقعا یاد بگیری و فراموششون نکنی، این روشو از دست نده. (کنکوری های عزیز برای اطلاعات بیشتر و دقیق تر درباره اینکه چگونه رتبه برتر کنکور شویم حتما به این مقاله بهار من سر بزنید)
جعبه لایتنر چگونه کار می کند؟
جعبه لایتنر معمولا 5 یا 6 خانه داره، همه کارت ها ابتدا باید داخل خانه اول قرار داده بشن؛ اگر در حین مرور پاسخ درست رو بدیم؛ کارت به خانه بعدی منتقل می شود، در غیر این صورت کارت دوباره به خانه اول بر می گردد.
?? چرخه مرور و فاصلهگذاری زمانی:
- خانه 1: هر روز مرور
- خانه 2: هر 2 روز یکبار
- خانه 3: هر 4 روز یکبار
- خانه 4: هر هفته
- خانه 5: هر دو هفته
این فاصلهگذاری باعث میشه مغزت در زمان هایی که احتمال فراموشی بیشتره، دوباره اطلاعات رو مرور کنه.
?? مثال کاربردی: فرض کن لغت انگلیسی “sustain” رو یاد می گیری. کارتت به این شکل نوشته شده:
- جلو کارت: “sustain”
- پشت کارت: “to keep something going / حفظ کردن، ادامه دادن”
اگر روز اول درست جواب بدی، کارت می ره خونه دوم. اگر در مرور بعدی هم درست جواب بدی، می ره خونه سوم. اما اگه اشتباه جواب بدی، دوباره میاد خونه اول. اینجوری فقط مطالبی مرور میشن که احتمال فراموشی شون زیاده. (پس با برنامه ریزی روزانه می تونی هر چیزی رو خیلی زود حفظ کنی)
ادامه مطلب در....
منبع: جعبه لایتنر چیست